Sprawy rodzinne bywają bardzo skomplikowane, a życie nie zawsze przebiega w sposób, jaki byśmy chcieli. Dotyczy to także sytuacji związanych z powiązaniami rodzicielskimi, a konkretnie z ustaleniami odnośnie ojcostwa. Co na ten temat mówi prawo? Jak i kiedy można stwierdzić, kto jest ojcem dziecka?
Uznanie ojcostwa – akty prawne
Według przepisów ojcem zawsze jest mąż matki, jeżeli dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa i w czasie ustalonym przez prawo. Ojcem jest także ten mężczyzna, który uzna dziecko za własne lub wówczas, gdy sąd na podstawie odpowiednich badań sam to ustali poprzez wydanie wyroku.
Co więcej, prawo zezwala na stwierdzenie zgodności ojcostwa prawnego z biologicznym, dając trzy możliwości działania – unieważnienie uznania, zaprzeczenie ojcostwa, a także ustalenie kto jest prawdziwym ojcem. To dość skomplikowana prawnie sprawa i wiąże się z koniecznością sądowego rozpatrzenia wniosku. Można zająć się tym samodzielnie, albo zdać się na wsparcie prawnika. Adwokat rodzinny sporządzi pozew o ustalenie ojcostwa i pomoże w załatwieniu wszystkich kwestii formalnych, co może ułatwić sprawę.
Kiedy ustala się ojcostwo?
Gdy rodzi się dziecko, zazwyczaj wiemy, kto jest ojcem, a kto matką, co jest tym bardziej oczywiste, jeżeli dochodzi do tego w małżeństwie. Bywają jednak sytuacje, kiedy tej pewności nie ma i dotyczy to zarówno mężatek, jak i kobiet niebędących w stałym i uregulowanym prawnie związku. Zdarza się, że mężczyzna będący mężem lub partnerem może przypuszczać, iż nie jest biologicznym ojcem. Równie częstą są też sytuacje, że panowie, choć w całą pewnością ojcami być muszą, zaprzeczają temu.
Powstające w ten sposób spory można rozwiązać sądownie i na podstawie badań DNA, które bezsprzecznie potwierdzą lub obalą ojcostwo. Jeżeli zaistnieją wątpliwości co do tożsamości, wówczas istnieją przesłanki ku temu, by to sprawdzić.
Jak ustala się ojcostwo?
Ojcostwo najłatwiej ustalić na podstawie testu DNA. Aby pobrać odpowiedni materiał, potrzeba jest zgoda opiekunów prawnych dziecka, choć w ostateczności, polecenie wykonania badania może wyjść także od sądu. Wówczas domniemany ojciec musi test wykonać na podstawie nakazu. Zazwyczaj chodzi o to, by wykazać, iż dziecko odziedziczyło cechy charakterystyczna dla jego ojca i wystarczy tutaj po prostu dokonanie wymazu z ust, z wewnętrznej części policzka. W skrajnych przypadkach np. gdy mężczyzna odmawia badania, można to zrobić w inny sposób, pobierając jego DNA ze szczoteczki do zębów czy z fragmentów włosa z cebulką.
W jakim celu ustala się ojcostwo?
Na ustalenie ojcostwa najczęściej decydują się osoby, które mają wątpliwości co do powiązania z dzieckiem. Zazwyczaj decydują się na to kobiety, które poprzez wykonanie testu chcą ustalić obowiązek alimentacyjny wobec mężczyzny nieprzyznającego się do ojcostwa. Bywa, że wykonuje się je także, by określić kwestie dziedziczenia majątku. Nierzadko decydują się na takie badanie panowie, którzy mają wątpliwości co do własnego ojcostwa. Chodzi przede wszystkim o sytuacje, gdy doszło do zdrady i ojciec prawny wychowujący dziecko, nie jest ojcem biologicznym.
Czy przy ustalaniu ojcostwa potrzebny jest adwokat?
Aby starać się o ustalenie ojcostwa konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku do sądu. Można to zrobić samodzielnie, ale w niektórych trudnych sytuacjach rodzinnych może być konieczne wsparcie adwokata.
